Txikoria

Bitxikeriak

Espezie honek hainbat barietate ditu, eta horrek zehazten du bere patua. Barazki gisa kontsumi daiteke, animaliak elikatzeko erabil daiteke, edo industrialki kafearen suzedaneo gisa eta inulina lortzeko erabili.

Sustraiko txikoria izeneko txikoria barietatea, kafearen ordezko atsegina egiteko sortzen da. Horretarako, sustraia bildu, lehortzen utzi, txigortu eta hauts bihurtzen da. Horrela lortzen da usain leuna duen produktu bat, kafeinarik ez duen abantaila duena. Txikoriako sustraiekin prestatutako infusioak kolore marroixka du, kafea baino argixeagoa eta lurrin bizia. Gainera, digestio-lagungarria da, bere osaeran printzipio mingotsak baitaude. Espainian, 1940ko eta 1950eko hamarkadetan kontsumitu zen gehien, kafearen ordezko gisa.

Gaur egun, Cuéllar (Segovia), Íscar (Valladolid) eta bien inguruetan baino ez da produkziorik geratzen.

Horrez gain, elikagai-industriak txikoria-sustraitik ateratzen du inulina, polisakaridoa, eta hortik lortzen dira fruktu oligosakaridoak, ezaugarri osasungarriak dituzten konposatuak, hesteetako bakterio onuragarrien eragin estimulatzailea baitute. Frukto-oligosakaridoak produktu ugariri eransten zaizkie: kaloria gutxiko elikagaiak, diabetikoentzako egokiak, edariak...

Nola prestatu

Txikoria oso erraz prestatzen den barazkia da, eta entsalada gozoetan osagai gisa erabiltzeko aukera ematen du (barne-hostoak aukeratzen dira). Horrela aprobetxatzen dira bere elikadura bertute guztiak.

Zapore mingots arinak kontrapuntua ematen die entsaladei, hostoen koloreak (berdea edo gorrixka) kolore-pintzelkada ematen die platerei, eta kurruskariak eta, aldi berean, testura samurrak txikoria entsalada zaporetsu baterako elementu interesgarri bihurtzen dute. Ozpin-olio edo maionesa soil batek zapore mikatz bereizgarriari aurre egiteko balio du.

Beste edozein barazki bezala ere presta daiteke: egosita, gainerreta, labean eginda... Hala ere, kontuan izan behar da egosita bitaminen zati bat galtzen duela eta gatz mineralen zati handi bat saldan disolbatuta geratzen dela. Hori saihesteko, oso ur gutxirekin egostea komeni da, eta saldaz baliatzea, bai edanda hartzeko, bai beste plater batzuk prestatzean berriz erabiltzeko.

Txikoria lurrunetan egosteak bitaminen eta gatz mineralen galera murrizten du, barazkiek ez baitute ura ukitzen. Aukera interesgarria da, beraz, kozinatzeko.