Verduras y hortalizas de la A a la Z:
Zainzuriak

Calendario de temporada
Osasunari dagokionez
Gehiegizko pisua
Kaloria gutxi dituenez, ur proportzio handia eta mantenugai energetiko gutxi dituenez, zainzuria elikagai aproposa da dieta hipokalorikoetan sartzeko. Zuntz asko duenez, asetasun-sentsazioa ematen du, eta horrek apetitua gutxitzen laguntzen du. Gainera, oso elikagai freskagarria da. Beraz, ezin hobea da entsalada gozoak egiteko eta, hala, organismoa hidratatzen laguntzeko.
Gaixotasunen prebentzioa
Eragin antioxidatzailea duten substantzien iturri dira zainzuriak, hala nola C eta E bitaminak, A probitamina eta konposatu fenolikoak, lignanoak kasu. Antioxidatzaileek erradikal askeen eragin kaltegarria blokeatzen dute, DNA (geneak), proteinak eta lipidoak edo gantzak eraldatzeko duten ahalmenaren bitartez osasunean eragin kaltegarriak eragiten dituztenak. Erradikal askeen ekoizpena areagotzen duten egoerak daude, besteak beste, ariketa fisiko bizia, ingurumen kutsadura, tabakismoa, infekzioak, estresa, gantz ugariko dietak eta eguzkitan denbora gehiegi egotea.
Era berean, herdoilaren aurkakoek eragin ona dute bihotz-hodietako eritasunei aurre hartzeko orduan, eta baieztapen sendoa da hori gaur egun. Jakina da "kolesterol txarra" (LDL-c) deritzonaren aldaketak funtsezko eragina duela aterosklerosiaren hasieran eta garapenean. Antioxidatzaileek erradikal askeak blokea ditzakete, kolesterol txarra deritzona aldatzen dutenak eta arrisku kardiobaskular eta zerebrobaskularra murrizten laguntzen dutenak.
Bestalde, antioxidatzaile gutxi edukitzea arriskutsua da minbizi mota batzuentzat eta endekapenezko gaixotasunentzat.
Emakume haurdunak eta haurrak
Zainzuria gomendagarria da haurdun dagoen emakumearen dietan, bere folato-edukiari esker. Haurdunaldiko lehen asteetan bitamina horren gabeziak etorkizuneko haurrarengan hodi neuralaren akatsak eragin ditzake, hala nola arantza bifidoa edo anentzefalia.
Hazteko adinean dauden haurrak ere gehiago behar izaten dituzte folatoak. Hori dela eta, ohiko elikaduran hosto berdeko barazkiak sartzea modu interesgarria da gabeziei aurrea hartzeko.
Kontuan hartu behar da folatoak beroarekiko sentikorrak direla, eta, beraz, ur gutxirekin eta eltze azkarrean egostea komeni da, nutriente horren galerak minimizatzeko.
Arazgarri eta diuretiko indartsua
Zainzuriak potasio ugari eta sodio gutxi du (kontserban dauden zainzuriek izan ezik), eta horrek eragin diuretikoa ematen dio, organismotik gehiegizko likidoak kanporatzen laguntzen baitu. Onuragarriak dira hipertentsioa, likido-erretentzioa eta giltzurrunetako kalkuluak izanez gero, azido urikozko gatzek eragindakoak izan ezik, purina-eduki handia baitute. Gernu-ekoizpena handitzean, likidoez gain, bertan disolbatutako hondakin-substantziak ere ezabatzen dira. Kontserbako zainzurien kasuan, gatz asko dutenez, galdu egiten dute eragin diuretikoa, eta, beraz, ez da komeni halakorik hartzea hipertentsioa eta likido-erretentzioa izanez gero.
Azido urikoa
Zainzuriak purina ugari izaten ditu, eta organismoan azido uriko bihurtzen dira. Hiperurizemia, hezueria eta azido urikozko gatzen ondoriozko giltzurrun-litiasia izanez gero, neurriz kontsumitu behar da. Dena den, botikek dietak baino garrantzi handiagoa hartzen dute gaixotasun horietan.
Heste-igarotzea laguntzen du
Zainzuriek zuntz ugari izaten dute, zelulosa, hain zuzen (zuntz disolbaezina), eta, beraz, propietate libragarriak izaten dituzte. Zuntz ugariko elikagaiak kontsumitzeak lagundu egiten du idorreria eta traktu gastrointestinalarekin zerikusia duten beste gaixotasun batzuk prebenitzen edo hobetzen, hala nola koloneko dibertikulu-gaixotasuna, hiato-hernia, hemorroideak eta barize-zainak, eta baita heste lodiko minbizia ere. Era berean, kolesterolemia eta azukreek odolera pasatzeko duten abiadura murrizten laguntzen du zuntzak, eta hori mesedegarria da bihotz-hodietako arriskua izanez gero.
