Baratxuri eta baratxuri freskoak

Bitxikeriak

Jan ondoren baratxuria berriro ez hartzeko, luzetara erditik ireki eta barruan duen ernamuina edo kimua kentzea gomendatzen da. Baratxuria bildu berria dagoenean ez du zurtoin hori izaten, eta zahartzen hasten denean garatzen du. Zaporea arintzeko, baratxuri-hortzak beratzen jar daitezke ordubetez, prestatu aurretik.

Nola prestatu

Gaur egungo herri sukaldaritzan baratxuria ezinbesteko aromatizatzailetzat jotzen da eta bere erabilera herrialde guztietan hedatu da, nazioko eta nazioarteko gisatu askoren protagonista nagusi izatera iritsi delarik. Gainera, goi-mailako sukaldaritzako saltsak egiten ohorezko postuan dago.

Ipar Amerikan baratxuri-kantitate handiak prozesatzen dira txirbilak, ezkatak, pikorrak eta baratxuri-hauts deshidratatua lortzeko.

Ezin da plater, saltsa, ozpindu eta bestelako sukaldaritza-prestakin ugari sortu, baratxuria, freskoa (baratxuriak), lehorra, deshidratatua, osoa, xehe-xehe egina, arraspatua, xerratan ebakia eta, batzuetan, olioarekin nahastua sartu gabe. Aukeratutako errezetaren arabera aukeratuko da bata edo bestea.

Espainian ohikoa da baratxuri frijitua ogiarekin eta gordinkia perrexilarekin, plater hotzak amaitzeko erabiltzen direnak, plantxan edo labean. Gastronomia nazionaleko hainbat plateri ere ematen die izena: baratxuri zopa, bakailao ajoarrieroa, alioli saltsa (baratxuria eta oliba olioa), ajada edo allada (baratxuria eta piperrautsa), untxia edo oilaskoa baratxuriarekin... Gainera, itsaskorra denez, oso egokia da saltsa batzuk lotzeko, pil-pilean, adibidez.

Haragia aurrez baratxuriarekin beratuz gero (txerri solomoa, oilasko errea, txahal-txuletak, arkume saiheskiak...), zapore nahasezina dute haragi erreek. Adituek iradokizunen bat egiten dute: hortzak zorrotz moztu eta erre beharreko haragian iltzatu.

Errezeta askotan, baratxuriak frijitu egin behar dira platera prestatzean. Halakoetan, olioa ez da oso bero egon behar, baratxuriak oso azkar txigortzen baitira, eta zapore mikatza izaten dute, baratxuria frijitu den olioak ere izaten duena. Era berean, zenbat eta denbora luzeagoan prestatu, orduan eta zapore indartsuagoa galtzen dute, batez ere eltzekari luzeetan.