Verduras y hortalizas de la A a la Z:
Borraja

Calendario de temporada
Osasunari dagokionez
Fitoterapiako gidaliburuetan, loreak, hostoak eta borraja-hazien olioa erabiltzea gomendatzen da, zenbait gaitz sendatzeko. Ezaugarri diuretiko, izerdi eta arazgarri interesgarriak dituenez, borraja gutxi ezagutu eta kontsumitzen den barazkia da.
Diuretiko indartsua eta laxante leuna
Potasio-gatz ugari duenez, eta flavonoideak eta taninoak ere bai, borrajeari izaera diuretikoa eta izerditsua ematen diote. Gernua ekoizten eta kanporatzen laguntzen du eta, beraz, hipertentsio arteriala, giltzurrun-harriak atxikitzea eta, oliguria (gernu gutxi) izanez gero, gomendagarria da. Gainera, zuntzak eragin laxatzaile arina du, eta hori onuragarria da idorreria izanez gero.
Borraja irakin eta barazkitzat har daiteke. Egosita lortzen den salda diuretiko ona da eta landarearen zapore guztia gordetzen du.
Izerdi efikaza
Muzilagoetan ugari dagoenez, eragin emolientea duen zuntz mota bat da; borrajaren kontsumoa gomendatuta dago urdaileko arazoak, urdail delikatua, gastritisa eta abar dituztenentzat.
Goiko arnasbideetako infekzioetan ere onuragarria da, hala nola hotzerietan eta katarroetan; izan ere, mukosak leuntzen ditu, espektorazioa errazten du eta transpirazioa edo beroaren ekoizpena areagotzen du (izerdi-efektua). Horregatik, arazgarri gisa erabiltzeko gomendatzen da infekzio- eta sukar-gaixotasunetan (elgorria, barizela) eta arnasbideetakoetan (eztula, hotzeria, gripea, bronkitisa, faringitisa), nahiz eta izerdiaren eragina handiagoa den infusioan erabiltzen diren loreetan.
Gaixotasunen prebentzioa
Beta-karotenoa borrajaren osaketan nabarmentzen denez, A bitaminaren gabeziak nozitzeko arrisku handiagoa dutenentzat barazki gomendagarria da. Gantz gutxiko dietak egiten dituztenen edo nutrizio-premiak (hazkuntza, haurdunaldia eta edoskitzea, tabakismoa, alkoholismoa, antisorgailuak eta diuretikoak, estresa, defentsa urrituak, jarduera fisiko bizia, minbizia eta HIESa edo hanturazko gaixotasun kronikoak) ugaltzen zaizkien pertsonen kasua da hori. Gainera, beta-karotenoaren eskuragarritasuna handitu egiten da egosiz gero, eta, beraz, borraja egosiak probitamina horren iturri ona izaten jarraitzen du. Halaber, probitamina edo A bitamina ugari duten elikagaiak hartzea egokia da arnas infekzioak (faringitisa, laringitisa edo bronkitisa), begietako arazoak (fotofobia, lehortasuna edo gaueko itsutasuna) edo azal lehor eta ezkatatsua izateko joera duten pertsonentzat.
Gure defentsa sistema indartzen du
Azken hamarkadetan, karotenoideek zenbait ekintza biologiko egin dituztela frogatzen duten frogak pilatu dira; besteak beste, sistema immunologikoan edo defentsa-sisteman eragin onuragarriak izan dituzte. Hala, substantzia horiek laguntza handia dira gaixotasun karentzialak eta egoera patologikoak arintzeko.
Heste-funtzioa erregulatzen du
Zuntz asko duenez, ezaugarri laxanteak ditu. Zuntzak idorreria prebenitzen edo hobetzen du, odoleko kolesterol-tasak murrizten laguntzen du eta gluzemia (odoleko azukre-maila) ondo kontrolatzen laguntzen du diabetesa duten pertsonen artean.
Gehiegizko pisua
Borrajak, balio energetiko txikieneko barazkietako batek, tarte berezia du argaltzeko dietak egiten dituztenen dietan, beti ere gantz gutxirekin egosten bada.
