Endibias

Exceso de peso

As endibias teñen un baixo valor enerxético debido ao seu alto contido en auga e á súa baixa presenza de azucres, proteínas e graxas. Ademais, conteñen unha boa cantidade de fibra, polo que son alimentos axeitados para a dieta de adelgazamento.

Prevención de enfermidades

As endibias conteñen provitamina A e vitaminas C e E, todas elas de acción antioxidante e beneficiosa para a saúde. Os antioxidantes bloquean o efecto daniño dos denominados "radicais libres". A respiración en presenza de osíxeno é esencial na vida celular do noso organismo, pero como consecuencia da mesma prodúcense unhas moléculas, os radicais libres, que ocasionan ao longo da vida efectos negativos para a saúde a través da súa capacidade de alterar o ADN (os xenes), as proteínas e os lípidos ou graxas (oxidación). No noso corpo existen células que se renovan de maneira continua (da pel, do intestino...) e outras que non (células do fígado...).

Cos anos, os radicais libres aumentan o risco de que se produzan alteracións xenéticas sobre as primeiras, o que favorece o desenvolvemento de cancro, ou reduce a funcionalidade das segundas, característico do proceso de envellecemento. Existen situacións que aumentan a produción de radicais libres: o exercicio físico intenso, a contaminación ambiental, o tabaquismo, as infeccións, a tensión, dietas ricas en graxas e a sobre exposición ao sol.

Así mesmo, o efecto positivo dos antioxidantes na prevención de enfermidades cardiovasculares é hoxe unha afirmación ben sustentada. Sábese a modificación do chamado "mal colesterol" (LDL-c) desempeña un papel fundamental no inicio e desenvolvemento da aterosclerosis. Os antioxidantes poden bloquear os radicais libres que modifican o chamado mal colesterol e contribúen a reducir o risco cardiovascular e cerebrovascular.

O consumo de vexetais ricos en provitamina A é unha vía para cubrir os requirimentos de vitamina A que aumentan en etapas de crecemento, embarazo e lactación materna. Así mesmo, convén vixiar o achegue desta vitamina nos seguintes casos: tabaco, abuso do alcol, anticonceptivos orais e diuréticos, tensións ou defensas diminuídas, actividade física intensa, etc., así como en persoas propensas a padecer infeccións respiratorias de vías altas (faringitis e catarros) e pel seca e escamenta (acne incluída).

Boa para a vista

O mecanismo que explica a relación da vitamina A coa vista relaciónase cunha forma activa de devandita vitamina, o 11-cis-retinal. Esta combina cunha sustancia orgánica (opsina) coa que forma un composto activo chamado rodopsina que se atopa na retina do ollo humano. Os raios de luz de baixa intensidade descompoñen a rodopsina dos bastoncillos (receptores sensibles a luz que hai na retina) e por medio dunha serie de reaccións químicas prodúcese a excitación do nervio óptico e orixina no cerebro estímulos visuais. Cando non hai suficiente cantidade de vitamina A, prodúcese cegueira nocturna porque os bastoncillos son sensibles á luz de baixa intensidade. Así, o consumo de hortalizas como a endibia pode resultar moi útil para quen padecen problemas oculares, como fotofobia, sequedad ocular ou cegueira nocturna.

Boas dixestións

O alcol, o exceso de graxa e de proteínas de orixe animal son as principais ameazas para o bo funcionamento do fígado, ademais de certos medicamentos. Hai alimentos que favorecen a función hepática, ou a súa recuperación tras unha afección, e da vesícula biliar, co que mellora a dixestión. Certos vexetais, con lixeiro sabor amargo, como a endibia, a alcachofa, a achicoria, a escarola, o rábano ou a berenjena teñen estas propiedades. Por iso, considérase á endibia aperitiva e tonificante das funcións dixestivas. Isto débese a varios compoñentes. Por unha banda, a intibina, sustancia amarga común en todas as variedades, de efecto colagogo. Isto significa que facilita o vaciamiento da vesícula biliar e estimula o bo funcionamento do fígado, de maneira que favorece a dixestión das graxas. A vesícula biliar é un reservorio onde queda almacenada a bilis e o seu contido vértese ao intestino tras o consumo de graxas.

Doutra banda, a inulina, un hidrato de carbono abundante nas endibias, estimula o apetito e favorece a dixestión. Por iso, convén a quen padecen trastornos da vesícula biliar, fígado preguizoso, dispepsia, anorexia, etc.

Mulleres embarazadas e nenos

Polo seu elevado contido en folatos, a endibia é un alimento a ter en conta na dieta durante o embarazo grazas ao seu contido en folatos. Esta é unha vitamina importante á hora de asegurar o correcto desenvolvemento do tubo neural do feto, sobre todo nas primeiras semanas de xestación. A súa deficiencia provoca no futuro bebé enfermidades como a espiña bífida ou a anencefalia. Os requirimentos de folatos son superiores tamén nos nenos, de maneira que incluír estas verduras na súa dieta habitual é unha forma interesante de previr carencias. Nas endibias crúas o contido de folatos é maior, posto que é sensible á calor.

Regula a función intestinal

O seu contido de fibra confírelle propiedades laxantes. A fibra prevén ou mellora o estreñimiento, contribúe a reducir as taxas de colesterol en sangue e ao bo control da glucemia (niveis de azucre en sangue) nas persoas que teñen diabetes. Produce unha sensación de saciedade, o que beneficia ás persoas que levan a cabo unha dieta para perder peso.

Diurética e depurativa

As endibias, grazas á abundancia de potasio e a súa escaseza de sodio, posúen unha acción diurética que favorece a eliminación do exceso de líquidos do organismo. Son beneficiosas en caso de hipertensión, hiperuricemia e pinga, cálculos renais, artrites e en caso de retención de líquidos ou oliguria (escasa produción de ouriños). O aumento na produción de ouriños elimina, ademais de líquidos, sustancias de refugallo disoltas nela como ácido úrico, urea, etc.