Pepino

O pepino é o froito en baya procedente dunha planta herbácea que recibe a súa mesmo nome. Pertence á familia das Cucurbitáceas. Baixo este nome englóbanse unhas 850 especies de plantas, case todas herbáceas, trepadoras ou rapeñas, que producen froitos moi grandes e protexidos por unha cortiza firme. Froitas como a sandía e o melón pertencen ,xunto con hortalizas tan comúns como o calabacín ou a cabaza, a esta mesma familia.

Orixe e variedades

A orixe do pepino sitúase nas rexións tropicais do sur de Asia. En India vén realizando o seu cultivo desde fai máis de 3.000 anos. A súa explotación como alimento chegou co tempo a Exipto e converteuse nun dos alimentos preferidos polos faraóns. Co paso dos anos fíxose popular en Grecia e en Roma. Tanto gregos como romanos empregaban o pepino como hortaliza e con fins terapéuticos. Foron estes últimos quen o introduciron no resto de Europa e estendérono con posterioridade até China. 

O pepino é unha hortaliza moi cultivada en Europa e América do Norte e ocupa o terceiro posto na produción mundial de hortalizas, detrás do tomate e a cebola.

En 2016 China, Rusia e Irán foron os principais países produtores de pepino. En España, foron Andalucía, Canarias, Cataluña e Murcia.

As variedades de pepinos pódense clasificar en función de diversas características como o seu tamaño, forma e cor da pel:

• Pepino curto ou pepinillo (tipo español): estas variedades son de pequeno tamaño, cunha lonxitude máxima de 15 centímetros e un peso medio duns 125 gramos. Presentan pel verde con raias de cor amarela ou branco e utilízanse para consumo en fresco ou para a elaboración de encurtidos.

• Pepino medio longo (tipo francés): son froitos cunha lonxitude de 20 a 25 centímetros. Dentro deste grupo diferenciar dúas variedades: o pepino con espiñas e o de pel lisa.

• Pepino longo (tipo holandés): alcanzan até 25 centímetros de lonxitude e a súa pel é lisa e máis ou menos asucada.

Outra clasificación dos pepinos fai referencia á súa forma de consumo:

• Pepino de consumo fresco: son exemplares grandes, de cortiza verde ou amarela.

• Pepinillos: son de menor tamaño e xeralmente consómense encurtidos. Dentro deste grupo atopar variedades de superficie lisa ou con verrugas. Así mesmo, existe unha clasificación que atende ao tipo de cultivo e fálase entón de pepinos de invernadoiro e dos de caballón.

• Pepinos de invernadoiro: posúen unha forma alargada e recta, pel fina e poucas sementes.

• Pepinos de caballón: conteñen menos sementes que os anteriores e a súa pel é verde escura e dura, polo que se deben pelar antes do seu consumo.

A súa mellor época

O pepino é unha hortaliza de verán, aínda que na actualidade pódese comprar durante todo o ano grazas aos cultivos de invernadoiro que proliferaron de modo extraordinario na costa sur da península e nas illas Canarias.

Características

Forma: alargada e redondeada na punta.

Tamaño: teñen entre 15 e 25 centímetros de lonxitude e uns 5 centímetros de diámetro, salvo os pepinillos, cunha lonxitude máxima de 15 centímetros. O seu peso oscila entre os 30 e os 200 gramos segundo a variedade.

Cor: a pel é de cor verde, que amarillea nas puntas, e a pulpa entre branca e amarelada.

Sabor: algo insípido, similar ao do melón non maduro.

Como elixilo e conservalo

Cando se quere comprar pepinos, aconséllase elixir aqueles exemplares que presenten a pel de cor verde escuro, sen manchas amareladas nin defectos, que sexan firmes e ben desenvolvidos, pero sen ter un diámetro demasiado ancho.

É mellor rexeitar os exemplares de tamaño grande porque adoitan ter un sabor máis amargo, unha textura máis branda e moitas sementes duras. Tampouco convén adquirir os que teñan os extremos resecos ou presenten cor pouco lustrosa de ton amarelado. Isto indica que o froito está duro e que ten sabor amargo. Ao adquirilos débese presionar no extremo do talo. Se este está brando significa que hai tempo que o pepino foi colleitado.

Ademais de frescos, pódense adquirir encurtidos nunha vinagreta.

Unha vez en casa, os pepinos poden conservarse no frigorífico durante un período de tres a cinco días. Se se queren conservar unha vez que foron cortados, hai que envolvelos con plástico transparente porque os pepinos captan con facilidade os cheiros. Son hortalizas que non toleran ben as temperaturas extremas, polo que non son aptos para conxelar xa que se abrandaría o seu pulpa.

O pepino é unha hortaliza que debe consumirse inmatura, debido a que coa maduración perde a súa tersura e adquire unha cor amarelada e altérase o seu sabor.

Propiedades nutritivas

O pepino é unha hortaliza de baixo achegue calórico debido ao seu reducido contido en hidratos de carbono, en comparación con outras hortalizas, e ao seu elevado contido de auga.

Achega fibra, pequenas cantidades de vitamina C, provitamina A e de vitamina E, e, en proporcións aínda menores, vitaminas do grupo B talles como folatos, B1, B2 e B3. Na súa pel atópanse pequenas cantidades de beta-caroteno, pero unha vez que se pela o pepino, o seu contido redúcese case a cero.

A vitamina A é esencial para a visión, o bo estado da pel, o cabelo, as mucosas, os ósos e para o bo funcionamento do sistema inmunolóxico. A vitamina E intervén na estabilidade das células sanguíneas e na fertilidade. Do mesmo xeito que a vitamina C, ten acción antioxidante, e esta última ademais intervén na formación de colágeno, glóbulos vermellos, ósos e dentes, favorece a absorción do ferro e aumenta a resistencia fronte as infeccións.

Os folatos interveñen na produción de glóbulos vermellos e brancos, na síntese de material xenético e na formación de anticorpos do sistema inmunolóxico.

O pepino non se considera unha hortaliza rica en minerais, aínda que o máis abundante o potasio. En menor proporción áchanse o fósforo e o magnesio.

O potasio é un mineral necesario para a transmisión e xeración do impulso nervioso e para a actividade muscular normal, ademais de intervir no equilibrio de auga dentro e fóra da célula.

O fósforo intervén na formación de ósos e dentes, do mesmo xeito que o magnesio. Este último ademais relaciónase co funcionamento do intestino, mellora a inmunidade e posúe un suave efecto laxante.

Na composición do pepino está presente unha pequena proporción de beta-sitosterol; un composto con actividade antiinflamatoria e hipoglucemiante, que participa na resposta do sistema inmunolóxico.