Acelga

A acelga goza de numerosas aplicacións medicinais e alimenticias, por ser refrescante, dixestiva, laxante e diurética.

Exceso de peso

Polo seu escaso valor enerxético, a acelga constitúe un alimento idóneo para preparar pratos de verduras, recomendables en especial, para quen seguen unha dieta de adelgazamento. Non hai porque limitarse a tomar a acelga fervida ou cocida; ao vapor resulta máis saborosa, así como salteada cun pouco de aceite e allo.

Mulleres embarazadas e nenos

Polo seu excelente contido de folatos, é unha opción fundamental na alimentación da muller embarazada. A deficiencia desta vitamina durante as primeiras semanas de embarazo pode provocar no futuro bebé defectos do tubo neural, como a espiña bífida ou a anencefalia.

Os requirimentos de folatos son superiores tamén nos nenos en idade de crecemento. Por iso, a inclusión de verduras de folla verde na súa alimentación habitual é unha forma interesante de previr deficiencias.

Si tómase crúa en ensalada, o contido desta vitamina é maior, xa que é sensible á calor, polo que ao cocela pérdese unha cantidade importante deste nutriente.

Prevención de enfermidades

O beta-caroteno destaca na composición da acelga, o que a converte nunha verdura recomendada para quen teñen un maior risco de sufrir carencias de vitamina A. É o caso de quen seguen dietas baixas en graxa ou persoas cuxas necesidades nutritivas se incrementan (períodos de crecemento, embarazo e lactación, tabaquismo, alcoholismo, anticonceptivos e diuréticos, tensións, defensas diminuídas, actividade física intensa, cancro e Sida ou enfermidades inflamatorias crónicas). Ademais, a dispoñibilidade de beta-caroteno aumenta coa cocción, polo que as acelgas cocidas, seguen sendo boa fonte desta provitamina. Non ocorre o mesmo coa vitamina C, cuxa concentración se reduce pola exposición ao aire, á luz ou á calor. Estes dous últimos nutrientes teñen en común a capacidade antioxidante, de modo que a súa achegue axeitado contribúe a neutralizar a acción daniña dos radicais libres, sustancias implicadas no desenvolvemento de enfermidades dexenerativas, cardiovasculares e cancro. Así mesmo, o consumo de alimentos ricos en provitamina ou vitamina A está indicado para persoas propensas a padecer infeccións respiratorias (faringitis, laringitis ou bronquites), problemas oculares (fotofobia, sequedad ou cegueira nocturna) ou coa pel seca e escamenta.

As follas verdes da acelga presentan unha importante cantidade de luteína, caroteno sen actividade de provitamina A. Esta sustancia é abundante en diferentes partes do ollo humano e actúa como protectora fronte ao desenvolvemento de cataratas na idade avanzada. Ademais, o nivel en sangue de luteína relacionouse inversamente co risco de padecer trastornos cardiovasculares.

Potencia o sistema de defensas

Nas últimas décadas acumuláronse probas que avalan a existencia dunha serie de accións biolóxicas dos carotenoides entre as que se inclúen efectos beneficiosos sobre o sistema inmunolóxico. Así, devanditas sustancias álzanse como un importante apoio para aliviar enfermidades carenciales e situacións patolóxicas.

Laxante e diurética

Pola súa riqueza en fibra, a acelga presenta propiedades laxantes, polo que prevén ou mellora o estreñimiento. Polo seu abundante contido en auga e potasio, resulta diurética, o que é beneficioso nun bo número de afeccións, como a hipertensión, retención de líquidos e oliguria (produción escasa de ouriños), entre outras. Para combater o estreñimiento, pódese tomar medio vaso de zume de acelga mesturado cunha cucharada de aceite de oliva.

Cálculos renais

As verduras adoitan ter na súa composición sustancias orgánicas que se denominan antinutritivas porque interferen a absorción doutros nutrientes. Na acelga destaca a presenza de ácido oxálico, que ten a capacidade de formar no intestino un complexo con minerais como o calcio e o ferro que impide a súa absorción. Esta mesma sustancia é a responsable de que a acelga recoméndese consumir con moderación a quen teñen tendencia a formar cálculos renais, artrites... Con todo, para que se formen cálculos de oxalato, a cantidade inxerida desta sustancia debe ser considerable, e ademais a maior parte de ácido oxálico desaparece ao refugar a auga de cocción desta verdura.

Anemias

A falta de ferro ou de ácido fólico relaciónase con distintos tipos de anemia. Na acelga sobresaen estes nutrientes, o que fai que sexa interesante para incluíla en caso de anemia. Se se toma crúa en ensalada, o seu contido natural en vitamina C favorece a absorción de ferro.

Boa para a vista

O mecanismo que explica a relación da vitamina A coa vista relaciónase cunha forma activa de devandita vitamina, o 11-cis-retinal. Esta combina cunha sustancia orgánica (opsina) coa que forma un composto activo chamado rodopsina que se atopa na retina do ollo humano. Os raios de luz de baixa intensidade descompoñen a rodopsina dos bastoncillos (receptores sensibles a luz que hai na retina) e por medio dunha serie de reaccións químicas prodúcese a excitación do nervio óptico e orixina no cerebro estímulos visuais. Cando non hai suficiente cantidade de vitamina A, prodúcese cegueira nocturna porque os bastoncillos son sensibles á luz de baixa intensidade. Así, o consumo acelga resulta útil para quen padecen problemas oculares, como fotofobia, sequedad ocular ou cegueira nocturna.

Boa fonte de iodo

A deficiencia de iodo no feto asóciase cunha maior incidencia de abortos espontáneos, defectos do desenvolvemento psicomotor e mesmo cretinismo. O hipotiroidismo conxénito afecto ao desenvolvemento físico e mental. Acelgas, remolachas, allos ou allos porros, entre outras, son boa fonte de iodo. A concentración nos vexetais depende da riqueza do solo neste mineral, do uso de certos fertilizantes e do procesado dos alimentos. Os solos dalgunhas zonas de Granada, Galicia, León, Estremadura e Navarra son pobres en iodo e tamén o son as súas augas e vexetais de cultivo.