Escarola

Mulleres embarazadas e nenos

É a verdura con maior contido de folatos e ofrece a vantaxe de que se consome crúa, co que se aproveita ao máximo o achegue desta vitamina sensible á calor.

Pola riqueza en devandita vitamina, a escarola é unha opción fundamental como ingrediente das ensaladas para as embarazadas. A deficiencia desta vitamina durante as primeiras semanas de xestación pode provocar no futuro bebé defectos do tubo neural como a espiña bífida ou a anencefalia.

Por outra banda, os anticonceptivos orais reducen a dispoñibilidade do folato, polo que as mulleres que os toman deben revisar o achegue dietético desta vitamina co fin de evitar posibles carencias.

Os requirimentos de folatos son superiores tamén nos nenos. Por iso, incluír verduras de folla verde na súa alimentación habitual é unha forma válida de previr deficiencias. Tamén se relacionou a carencia nesta vitamina con alteracións no crecemento, cunha peor función mental.

Anemias

A falta de ferro ou de acedo fólico relaciónase con distintos tipos de anemia (ferropénica e megaloblástica, respectivamente). A escarola conta cunha alta concentración destes nutrientes en comparación con outras verduras, o que fai que sexa recomendable en caso de anemia. O ferro dos vexetais (ferro non hemo) aprovéitase peor que o que procede dos alimentos de orixe animal, aínda que a vitamina C favorece a absorción de ferro non hemo. Por iso, pódese acompañar o menú de alimentos ricos nesta vitamina, como cítricos, kiwi, froitas tropicais, tomate, pemento, etc.

Boas dixestións

O alcol, o exceso de graxa e de proteínas de orixe animal son as principais ameazas para o bo funcionamento do fígado, ademais de certos medicamentos. Hai alimentos que favorecen a función ou a recuperación hepática e da vesícula biliar, co que mellora a dixestión.

Certos vexetais con lixeiro sabor amargo, como a escarola, a alcachofa, a endibia, o cardo, o rábano e a berenjena teñen estas propiedades. Por iso, a escarola resulta unha verdura aperitiva e tonificante das funcións dixestivas grazas a varios dos seus compoñentes. En particular, a intibina, sustancia responsable do seu particular sabor amargo, é recoñecida polo seu efecto colagogo, é dicir, que facilita o vaciamiento da vesícula biliar e estimula o bo funcionamento do fígado. Así favorece a dixestión das graxas. A vesícula biliar é un reservorio onde queda almacenada a bilis que se verte ao duodeno cando chegan as graxas tras a dixestión dos alimentos. Por iso, o consumo de escarola convén ás persoas que padecen trastornos da vesícula biliar, fígado preguizoso, dispepsia, anorexia (perda de apetito), etc.

Diurética e laxante

O efecto diurético da escarola débello á súa particular composición, isto é, un elevado contido en auga e en potasio e moi baixo contido sódico. Por iso, o consumo de escarola é moi acertado en caso de hipertensión, retención de líquidos, hiperuricemia, pinga, afeccións articulares ou diversos reumatismos. Favorece a eliminación de ouriños e as sustancias de refugallo disoltas nela, como o ácido úrico e a urea. Tamén interesa o consumo de vexetais como a escarola en caso de oliguria (produción escasa de ouriños).

Ademais, pola súa riqueza en fibra, a escarola contribúe ao achegue dietético desta sustancia. A fibra ten propiedades laxantes, polo que prevén ou mellora o estreñimiento. Ademais, está demostrado que un consumo axeitado de fibra contribúe a reducir as taxas de colesterol en sangue, algo que debe terse en conta en caso de dislipemias, así como ao bo control da glucemia nas persoas que teñen diabetes.

Prevención de enfermidades

A escarola, do mesmo xeito que o resto de vexetais, é fonte de sustancias de acción antioxidante. No caso concreto da escarola, na súa composición identificáronse vitamina C, beta-caroteno (provitamina A) ademais de diversos principios activos con carácter antioxidante: flavonoides como a miricetina, quercetina, kaempferol, luteolina e apigenina e compostos fenólicos como os ácidos cafeico e ferúlico, que son tamén potentes antioxidantes, tal e como indicaron algúns autores.

Os antioxidantes bloquean o efecto daniño dos denominados "radicais libres". A respiración en presenza de osíxeno é esencial na vida celular do noso organismo, pero como consecuencia da mesma prodúcense unhas moléculas, os radicais libres, que ocasionan ao longo da vida efectos negativos para a saúde a través da súa capacidade de alterar o ADN (os xenes), as proteínas e os lípidos ou graxas. No noso corpo existen células que se renovan de maneira continua (da pel, do intestino...) e outras que non (células do fígado). Cos anos, os radicais libres aumentan o risco de que se produzan alteracións xenéticas sobre as primeiras, co que favorecen o desenvolvemento de cancro, ou reducen a funcionalidade das segundas, característico do proceso de envellecemento.

Existen situacións que aumentan a produción de radicais libres, entre elas o exercicio físico intenso, a contaminación ambiental, o tabaquismo, as infeccións, a tensión, dietas ricas en graxas e a sobre exposición ao sol.

Por outra banda, a axuda na prevención de enfermidades cardiovasculares dos antioxidantes é hoxe unha afirmación ben sustentada. Sábese que é a modificación do chamado "mal colesterol" (LDL-c) a que desempeña un papel fundamental no inicio e desenvolvemento da aterosclerosis. Os antioxidantes bloquean os radicais libres que modifican o chamado mal colesterol, co que contribúen a reducir o risco cardiovascular e cerebrovascular. Doutra banda, uns baixos niveis de antioxidantes constitúen un factor de risco para certos tipos de cancro e de enfermidades dexenerativas.

Exceso de peso

O seu escaso valor enerxético converte á escarola nun alimento de elección nas dietas de calquera persoa, en especial se se segue algunha dieta de control de peso. Contribúe a variar ao máximo os pratos de ensalada porque combina co resto de hortalizas. Polo seu contido en fibra, dá sensación de saciedade despois de habela comido, o que a converte nun alimento indicado como entrante ou guarnición en dietas de control de peso.